Gorski vijenac, refleksivno–herojska poema, nastala u doba romantizma predstavlja najznačajnije delo Petra Petrovića Njegoša. Objavljena u Beču, 1847. godine, na srpskom narodnom jeziku, doprinela je Vukovoj pobedi za književni jezik, te danas zaslužno predstavlja jedno od najznačajnih dela srpske književnosti.

Gorski vijenac izgrađen je na osnovu dva mita, odnosno na osnovu nacionalnog mita o nepokorenoj zemlji i na osnovu poetsko–metafizičkog koji govori o padu čoveka. Prožimanje oba mita oslikava čoveka u zatočeništvu, o čemu NJegoš i govori. Takođe, kroz delo se uočavaju dve tematske linije kretanja autora, među kojima je prva nacionalno–istorijska, dok je druga religiozno–filozofska. Kao takve, one predočavaju i savremene i istorijske događaje, ili se pak protežu kroz celo delo kroz refleksivno–lirski pristup. Iako se u delu opisuju istorijski događaji Crne Gore, ono nije nužno vezano za crnogorsko tlo, nego je zahvatilo i druga opšteljudska značenja, u kojima se često pojavljuje plemensko–patrijarhalna etika, patetičko junaštvo i hrabro prihvatanje života.

Kako je pisac bio zabrinut položajem svog naroda, on za temu ovog dela uzima borbu i to borbu protiv poturica. Vremenski okvir prati fabulu dela, mada je događaj stavljen u drugi plan, s obzirom na to da je autor veliku pažnju dao likovima, njihovim odlukama i potezima. Upravo se u ovom delu javljaju slike koje su temeljene na mnogobrojnim događajima, čineći time okosnicu kompozicije. Takođe, delo krasi veliki broj likova, koji sebe otkrivaju kroz dijaloge ili kroz priču o drugoj osobi.

Gorski vijenac predstavlja izuzetnu književnu tvorevinu koja obuhvata sveukupno iskustvo čitavih epoha u životu pojedinih naroda i civilizacija, odnosno ono istorijsko, pesničko i filozofsko.